Mijn naam is Ivo Roefs, ik ben voorzitter van branchevereniging DDA, de Dutch Digital Agencies.
In de aanloop naar een nieuw kabinet stel ik mij voor dat ik fractievoorzitter ben, of lijstduwer, of Kamerlid, of woordvoerder; ik doe kortom net alsof ik in Den Haag werk, en mag helpen om een nieuw regeerakkoord in elkaar te zetten.
Wat zou ik doen?
Ik zou om te beginnen voorstellen om een Ministerie van Digitale Zaken op te richten, dát is wat ik zou doen. – En hier is waarom.
We noemen het altijd ‘de overheid’, maar je zou het ook kunnen zien als de grootste onderneming van Nederland. Geen andere organisatie heeft zoveel loketten; geen bedrijf heeft zoveel klanten.
Maar er is ondertussen geen onderneming te vinden, waar de digitale dienstverlening zó versnipperd georganiseerd is, als bij de overheid. En dat wreekt zich.
Er is natuurlijk een goede reden, waarom bedrijven er altijd voor zorgen dat ze hun digitale dienstverlening centraal georganiseerd hebben. Het is namelijk de enige manier om de boel gestroomlijnd te krijgen. En als de boel niet gestroomlijnd is; als het niet aansluit, als het ingewikkeld is.., dan raakt zo’n bedrijf onderweg klanten kwijt.
Nou zult u zeggen: de overheid is geen bedrijf. Maar dan zeg ik: daarom juist! Er is geen organisatie die het zich zo slecht kan veroorloven om onderweg klanten kwijt te raken, als de overheid. Die moet er immers voor iederéén zijn.
In het manifest ‘Dichterbij door Digitalisering’ van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten wordt het plechtig beloofd: “Iedereen moet digitaal kunnen meedoen”, en verderop staat zelfs: “Meedoen in de digitale samenleving is een grondrecht”.
Dat zijn grote beloftes, en het zijn belangrijke beloftes. Als de coronacrisis één ding geleerd heeft, dan is het dat er nog best veel schort aan de digitale toegang van best veel burgers. – Maar als we die beloftes serieus nemen, en als we dus vaart willen maken, dan moet er echt iets gebeuren bij de komende kabinetsformatie.
Want zoals het nu is, wordt het wiel op allerlei niveaus van de overheid veel te vaak opnieuw uitgevonden. – Zoals het nu is, zijn er voor de burger nog allerlei verschillende overheden, ieder met hun eigen toegang en bijbehorende drempels. – Zoals het nu is, heeft de overheid veel te weinig grip op de kosten, doordat er allerlei systemen en databronnen naast elkaar blijven bestaan. – En zoals het nu is, hoef je maar een krant open te slaan of je leest hoe de IT-vraagstukken van de overheid hebben geleid tot slepende hoofdpijndossiers.
Daarom zeg ik: een Ministerie van Digitale Zaken.
Ik zeg dat overigens niet in mijn eentje, want ik zeg het namens de branche die zulke vragen elke dag voor bedrijven beantwoordt. En al die professionals zeggen hetzelfde: geef uw beleid een kans, zorg voor centrale aansturing.
Het Ministerie van Digitale Zaken zou de opdracht moeten krijgen om de dienstverlening van de overheid radicaal te stroomlijnen. En het uitgangspunt moet dan natuurlijk niet zijn: wat past bij het systeem van de gemeente, of de provincie, of het Rijk? – De burger en zijn vraag, dát moet het maatgevende vertrekpunt zijn.
Dus: hoe wordt de overheid oplossingsgericht, in plaats van systeemgericht? Hoe wordt de overheid één gebruiksvriendelijke, laagdrempelige plek, waar iedere burger terecht kan met zijn vraag van dat moment? – dat zijn de vragen van vandaag, en ze schreeuwen om antwoord.
Daarom roep ik Den Haag op, vanaf deze plek. Want het kan niet langer wachten. Het regeerakkoord dat komt moet niet alleen verstandig zijn, het moet vooral ook slim zijn; slimmer dan ooit. Om te beginnen met een Ministerie van Digitale Zaken.
De volgende keer op deze plek: waarom we IT-projecten van de overheid slimmer moeten aanbesteden.
Ivo Roefs,
voorzitter branchevereniging DDA
Ga naar www.hetslimsteregeerakkoord.nl en schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Dan houden wij je op de hoogte van onze pogingen om Den Haag wakker te schudden over digitale zaken.