Mijn naam is Ivo Roefs, ik ben voorzitter van branchevereniging DDA, de Dutch Digital Agencies.
In de aanloop naar een nieuw kabinet stel ik mij voor dat ik fractievoorzitter ben, of lijstduwer, of Kamerlid, of woordvoerder; ik doe kortom net alsof ik in Den Haag werk, en mag helpen om een nieuw regeerakkoord in elkaar te zetten.
Wat zou ik doen?
Ik zou de aanbesteding van IT-projecten voor de overheid op een totaal andere manier regelen, dát is wat ik zou doen. – En hier is waarom.
Als ik een serre aan mijn huis wil laten bouwen, dan ga ik niet op zoek naar een stedenbouwkundige of een planoloog; nee, ik zoek de slimste serrebouwer in de omgeving – zo simpel is het feitelijk. Terwijl de overheid dus precies het omgekeerde doet.
Digitale projecten van de overheid worden in Nederland aanbesteed als gigantisch grote, complexe projecten. Waardoor alleen gigantisch grote, complexe organisaties ermee aan de slag gaan. – En op die manier krijg je die slimme, creatieve serrebouwer uit de buurt dus nooit voor je aan het werk.
Het is echt waar: van alle overheidseuro’s die aan IT besteed worden, stroomt het merendeel naar de hoofdkantoren van grote, internationale automatiseringsbedrijven. Terwijl wij in Nederland zo’n beetje de meest bruisende digitale branche buiten Silicon Valley hebben!
Er is veel kritiek geweest op de ‘appathon’ die uiteindelijk de Coronamelder heeft opgeleverd. Maar wat mij betreft zag je daar voor het eerst een overheid die probeert om het anders te doen, en ik zou die stap met klem willen aanmoedigen.
In andere landen zijn ze allang tot de conclusie gekomen dat een digitale overheid alleen succesvol kan worden, als oude structuren worden doorbroken.
Denemarken en Estland zijn misschien wel de beste voorbeelden. Daar heeft de overheid zijn digitale dienstverlening strak op orde gekregen door een goed geregisseerde publiek-private samenwerking met het lokale digitale talent.
In Australië hebben ze het ook door: daar worden alle IT-projecten van de overheid in overzichtelijke delen opgeknipt. Ze hebben er een apart bureau voor opgericht: het Digital Transformation Agency, dat de projectdelen aanbesteedt. Waardoor de beste lokale experts zich kunnen richten op specifieke, afgebakende projectdelen. Waardoor de werkwijze wendbaar en schaalbaar wordt.
Zoals het nu in Nederland is, danst de olifant van de overheid alleen met de olifanten van de wereldwijde consultancies. – Zoals het nu is, blijven we voortbouwen op structuren die in de weg zitten, in plaats van slimme, nieuwe oplossingen te vinden. – En zoals het nu is, hoef je maar een krant open te slaan of je leest hoe dat steeds weer leidt tot slepende hoofdpijndossiers.
Daarom zeg ik: we moeten véél slimmer gaan aanbesteden.
Ik zeg dat overigens niet in mijn eentje, want ik zeg het namens de branche die elke dag voor bedrijven doet, wat ze ook voor de overheid zou kunnen doen. En al die professionals zeggen hetzelfde: geef de digitale dienstverlening van de overheid een kans, zorg voor meer creativiteit.
Dus: hoe wordt de overheid een slimme regisseur, in plaats van een lompe projectmanager? Hoe zorgen we dat de overheid oplossingsgericht gaat denken, in plaats van systeemgericht? – dat zijn de vragen van vandaag, en ze schreeuwen om antwoord.
Daarom roep ik Den Haag op, vanaf deze plek. Want het kan niet langer wachten. Het regeerakkoord dat komt moet niet alleen verstandig zijn, het moet vooral ook slim zijn; slimmer dan ooit. Om te beginnen door radicaal anders te gaan aanbesteden.
De volgende keer op deze plek: waarom er een Digitaal Deltaplan moet komen.
Ivo Roefs,
voorzitter branchevereniging DDA
Ga naar www.hetslimsteregeerakkoord.nl en schrijf je in voor onze nieuwsbrief. Dan houden wij je op de hoogte van onze pogingen om Den Haag wakker te schudden over digitale zaken.