“Zet een centraal bureau op voor de digitale overheid, dat conform de Sociale Digitale Standaard de belangen van burgers behartigt in de definitie en uitvoering van digitaal beleid.” Dat bepleitte DBN-voorzitter Mark Landman op donderdag 16 februari in zijn inleidende speech tijdens de Digitaal Burgerschapslezing 2023 door voorzitter Corien Prins van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Landman bezocht zelf onlangs Denemarken voor een werkbezoek en laat zich nadrukkelijk inspireren door het Deense ‘borger.dk’.
Borger.dk – vertaald: burger.nl – is hét centrale portaal van de Deense digitale overheid. 800 informatiepagina’s en 2000 digitale diensten in de publieke sector komen er bij elkaar. Of het nu gaat om belastingaangifte, een adreswijziging, kinderbijslag of een uitkeringsaanvraag: als Deen regel je het allemaal via borger.dk. Een groot contrast met Nederland, aldus Landman, waar de digitale omgeving van de gemeente er heel anders uitziet dan die van de RDW, en waar berichten van de Belastingdienst via drie verschillende kanalen kunnen binnenkomen.
De uiteenlopende inrichting van digitale overheidscommunicatie en –dienstverlening zorgt voor ongelijk digitaal burgerschap; om optimaal te kunnen gebruik te kunnen maken van publieke dienstverlening moet je behoorlijk tech savvy zijn. Ben je dat niet, dan loop je al snel tegen problemen aan.
Stichting Digitaal Burgerschap Nederland (DBN) zet zich in voor goede digitale dienstverlening en communicatie tussen burger en overheid. Dat is dienstverlening waarbij de burger centraal staat en – dus – gebruiksvriendelijkheid voorop, zoals op borger.dk: digitale dienstverlening waarbij de burger bewezen geholpen wordt. Daartoe ontwikkelde DBN, in samenwerking met overheden, wetenschap en bedrijfsleven, de Sociale Digitale Standaard, en presenteerde die in september aan staatssecretaris Alexandra van Huffelen van Digitalisering.
Vanuit publieke waarden stelt de Standaard de burger centraal in zijn relatie met (semi-)overheden, en biedt deze vervolgens normen voor toepassingen in concrete digitale dienstverlening en communicatie, zoals websites en applicaties. Landman pleit ervoor een centraal bureau voor de digitale overheid op te zetten, dat conform de Sociale Digitale Standaard één gebruikersvriendelijke, herkenbare gebruikerservaring biedt, zoals borger.dk in Denemarken. ‘De wet mag wel iets strenger zijn voor de overheid’
Om tot een Nederlands equivalent van borger.dk te komen, moeten we beginnen met een proof of concept waarbij we de Sociale Digitale Standaard toepassen. Daaruit moeten we lering trekken om vervolgens een organisatie op te tuigen die het concept verder brengt. Hoe mooi zou het zijn als in 2025 Mijn Overheid uitgegroeid is tot burger.nl: een centraal digitaal loket waar u en ik en alle Nederlandse burgers terecht kunnen voor alle overheidszaken. Dán ben je een digitaal toegankelijke overheid en dán is sprake van gelijkwaardig digitaal burgerschap.
Lees hier de integrale speech van DBN-voorzitter Mark Landman.
Benieuwd naar de Digitaal Burgerschapslezing 2023 door WRR-voorzitter Corien Prins? Kijk de lezing binnenkort hier terug of bekijk de aftermovie.