Dutch Digital Agencies_Retargeting Website_Adoptimize

Van Gogh Worldwide: Data van ruim 1000 kunstwerken op één platform

Header image

Samen maken digitale bureaus de wereld om ons heen steeds een beetje slimmer. ‘Verslimmen’ gaat niet over bits en bites, maar over het faciliteren van mensen en hun behoeftes. Maar hoe doen ze dat? In deze serie De Verslimmers cases laat een van de bureaus die zijn aangesloten bij Dutch Digital Agencies, zien hoe verslimming in de praktijk eruitziet.

Onderzoek doen naar de werken van Vincent van Gogh is tijdrovend. De informatie is versnipperd bij individuele musea, onderzoeksbureaus en veilinghuizen over de hele wereld. Veel materiaal is online nog niet beschikbaar. Een innovatief platform met kennis en onderzoek over het werk van Vincent van Gogh (1853-1890) was hard nodig. In deze case vertellen Darja Scheffers, founder PUURPXL, en Imre Gmelig Meijling, commercieel directeur LimoenGroen, hoe Van Gogh Worldwide, als Linked Open Data  platform tot stand kwam.

Het begon allemaal met een simpel mailtje van Het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis aan het digitale bureau LimoenGroen. ‘Hebben jullie ook ervaring met linked open data?’ Een simpele vraag met grote gevolgen, bleek al snel. Imre: “Achter die vraag zat namelijk een veel groter vraagstuk: hoe verbinden, presenteren en delen we de kennis en onderzoek naar het werk van Vincent van Gogh?” Een vraag die de founding partners van het project, Het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis ), het Van Gogh Museum en het Kröller-Müller Museum al langere tijd bezighield.  Darja: “Ze waren al jaren bezig om het project van de grond te krijgen om het werk van Van Gogh op een toegankelijke manier beschikbaar te stellen.”

Eén ding was daarbij zeker: een hoogstaand digitaal platform was nodig om het kunsthistorische en materiaaltechnische informatie over het werk van Vincent van Gogh samen te brengen. En dat was een kolfje naar de hand van de digitale bureaus PUURPXL en LimoenGroen. PUURPXL bedenkt en ontwerpt al jaren digitale ervaringen waar gebruikers blij van worden en die resultaat opleveren. LimoenGroen realiseert duurzame websites, die minstens vijf jaar mee kunnen en die dus efficiënt meegroeien met online ambities.

Methode met toptaken

Maar waar begin je zo’n immens traject waar zoveel partijen bij betrokken zijn – naast de bovengenoemde organisaties, ook musea, particulieren, onderzoeksinstellingen? Voor Darja en Imre was het duidelijk: bij de eindgebruikers. In de eerste plaats de onderzoekers. Zij hadden behoefte aan één omgeving waar alle beschikbare informatie over de werken van Van Gogh samenkomt. Maar daarnaast: ook geïnteresseerde studenten, samenstellers van tentoonstellingen, veilinghuizen en het grote publiek.

Darja: “Om met het platform aan te sluiten op de behoeften van de eindgebruikers, moet je continue valideren of de ingeslagen weg nog steeds blijft aansluiten bij de toptaken van de gebruiker. Daarom is in samenwerking met de opdrachtgevers een werkgroep opgezet met onderzoekers, de voornaamste doelgroep. Onderzoekers en experts die de website raadplegen komen met een zeer specifiek doel. Wij wilden weten waar ze exact naar op zoek waren en welke taken ze daarbij moesten uitvoeren op de website. Het werken met toptaken is een methode van Gerry McGovern om te achterhalen wat de belangrijkste ‘taken’ zijn voor bezoekers op jouw site, zodat je de flow daar op aan kunt passen.”

Inclusive design

Vanuit de gebruikers-centraal-gedachte zijn onderzoekers ook intensief betrokken geweest bij het ontwikkelen en uittesten van de eerste demoversies van het platform. “Zo kregen we snel duidelijkheid dat hetgeen we hadden uitgedacht, ook daadwerkelijk aansloeg in de praktijk.” Naar aanleiding van de usability-test met gebruikers hebben we een aantal verbeteringen doorgevoerd voordat de site live ging: zo zijn zoeksuggesties toegevoegd om het zoekproces nog makkelijker te maken en te versnellen en hebben we de presentatie van de filters aangepast en hoger op de pagina geplaatst.” Speciale aandacht tijdens die sessies was er  ook voor inclusive design. Imre: “We vinden het belangrijk dat websites door iedereen goed te gebruiken zijn. Of je nu achter een groot scherm zit, in de tram met je mobiel, of kleurenblind bent; iedereen zou een prettige gebruikservaring moeten hebben en dat hebben we ook met deze site beoogd.”

Technische uitdaging

Het resultaat is een toegankelijk en gebruikersvriendelijk platform dat de gegevens toont van ruim 1000 schilderijen, tekeningen en prenten van Van Gogh. Denk aan object-, herkomst-, tentoonstellings- en literatuurgegevens en materiaaltechnische informatie. De technische gegevens bevatten verschillende foto-opnames van een werk. Ook een koppeling naar de brieven van Van Gogh ontbreekt niet, zodat je kan lezen hoe de kunstenaar het werk zelf beschreef. Tot slot biedt Van Gogh Worldwide literatuurgegevens over onderzoek naar de kunstwerken.

“Alle data komen direct uit de bron, oftewel de instellingen.”

Darja Scheffers, founder PUURPXL

Hoe simpel de voorkant er ook uit mag zien, de achterkant is dat zeker niet. Imre: “Het presenteren van de vele datasets in dit project is niet eenvoudig. Het bijzondere aan Van Gogh Worldwide is dat al deze gegevens niet binnen de site ‘ingeklopt’ zijn. De informatie vanuit al die zogeheten bronsystemen wordt als linked data gepubliceerd. Bij linked open data (LOD) wordt data op zo’n manier aangeboden dat er veel makkelijker, en zelfs automatisch, verbinding gelegd kan worden met andere data. Je hebt dan geen CMS meer nodig. Je drukt op een knop op de website en vervolgens wordt de database realtime bevraagd. De data komt direct uit de bron, oftewel de instellingen. Op deze manier is de informatie betrouwbaar en altijd up-to-date. Een deel van de instellingen levert al zelf linked data aan, die rechtstreeks aan het platform te koppelen is. Voor de musea die nog niet zover zijn, heeft bureau Spinque een stukje software voor het platform gezet. Dit “voorportaal” zet de data van deze musea om in linked data. Vervolgens komt het de site binnen.”

Ga uit van de eindgebruiker

Om die uitdagingen het hoofd te bieden, stelden PUURPXL en LimoenGroen zich op als ambassadeurs van de eindgebruikers. Imre: “Hoe meer partijen betrokken zijn, hoe meer meningen. Door te focussen op de behoeftes van de eindgebruikers win je aan slagkracht en voorkom je veel ellenlange discussies. De belangrijkste vraag wanneer een discussie te lang dreigt te worden, is: draagt de discussie bij aan een betere gebruikservaring voor de doelgroep? Zo kun je veel parkeren en houd je de vaart in het project.”

In totaal zijn er zo’n tweeduizend kunstwerken van Van Gogh bekend. De ambitie is om ze allemaal in het platform te hebben. Een fantastisch resultaat, voor een prachtige case, menen Darja en Imre. “Van Gogh Worldwide voldoet met dit platform aan de internationale behoefte om beschikbare onderzoeksdata via één platform toegankelijk te maken. In de eerste maand verdubbelde het aantal terugkerende bezoekers, van Japan tot aan Saudi-Arabië. Internationale musea hebben aangegeven mee te willen doen en zijn in gesprek. Het project heeft bovendien gezorgd voor een digitale transformatie in de wijze van samenwerken en omgaan met data in deze sector, en daar zijn we heel trots op.”

Meer weten?

Bekijk de site van Puurpxl of neem contact op met Darja Scheffers.
Bekijk de site van LimoenGroen of neem contact op met Imre Gmelig Meijling.

Lees ook de andere De Verslimmers cases:

‘De Verslimmers’ is een serie over de manier waarop Nederlandse digitale bureaus de wereld om ons heen steeds een beetje slimmer maken. Alle artikelen in de serie zijn ook verschenen op Emerce.